RARA WAT IS DIT?
November 2022
Voor deze keer heb ik een voorwerp gefotografeerd wat ikzelf nog nooit eerder gezien had.
Het is ca 4 bij 1,5 cm groot en gemaakt van ijzer.
Voor zover ik weet komt het voort uit de bakkersgilde.
Ik ben benieuwd of iemand weet wat dit is?
.JPG)
Oktober 2022
Antwoord:
Wat was nu het voorwerp van de maand oktober? Misschien wordt het hier in deze streek niet veel gebruikt, maar ik ken het als een ”vorentrekker”, of “sleuven trekker”. Door de pinnen in de grond te drukken en dan over het veld te lopen creëer je 4 sleuven in de grond waar je het zaaigoed in kunt doen om vervolgens de sleuven weer te dichten. Voor gewassen als worteltjes en rode bieten is dit een gemakkelijke manier om het zaaigoed netjes en snel te verdelen. De planten komen dan netjes in een rij op en dat is weer gemakkelijk oogsten.
En dan nu het nieuwe voorwerp van de maand oktober. Ik weet eerlijk gezegd niet zeker of dit voorwerp wel veel gebruikt werd door de mensen. En of dat dit verkocht werd. Ik heb hier een eigen gemaakt exemplaar en ben benieuwd of iemand er iets in herkent. Het zal geen verrassing zijn als ik vast vermeld dat dit voorwerp in de tuin gebruikt wordt. U bent het misschien nu wel gewend dat ik u ieder maand een voorwerp presenteer. Toch zou ik het ook leuk vinden als u, de lezer, een foto van een voorwerp stuurt met de vraag; ”rara wat is het?” Dit mag ook als u zelf al weet wat het voorwerp is, we houden wel van een uitdaging. Ik zie uw foto’s graag tegemoet.
Bert van der Lit (eigen foto)
September 2022
Antwoord:
Het voorwerp van de vorige keer was ook aanleiding tot reacties. Via de mail en de app kreeg ik een eenduidige uitleg van de verschillende mensen. Het is zoals velen blijkbaar nog weten een wringer. Deze werd gebruikt om het ergste vocht uit de was te drukken voordat deze te drogen werd gehangen. Blijkbaar is dit voorwerp nog niet zo lang uit onze huizen verdwenen en weet men nog goed hoe je aan de zwengel moest draaien en hoe zwaar dat soms ging. Iedereen bedankt voor de leuke reacties
.JPG)
Voor het nieuwe voorwerp gaan we een stukje terug in de tijd.
Vroeger ( begin van de 20ste eeuw) zag je dit in vele huishoudens.
De tijden veranderen en de techniek gaat door en daarom is dit voorwerp verdwenen uit de huizen. Maar toch daag ik u uit om me te vertellen wat het is.
Juni 2022
Antwoord:
In het laatste nummer van jaargang 34 vroeg ik naar de herkomst van dit voorwerp. Er is me verteld dat het een soort van appelboor is. Ik moet u zeggen dat ik er ook wat aan twijfel, maar goed zo werd het wel aan mij uitgelegd.
Mocht u nu als nog zien wat het is en kunt u het bevestigen of weerleggen, schroom dan niet om ons te mailen.
.png)
Het nieuwe voorwerp zal vast meer tot de verbeelding spreken. Ik zag het staan op een markt hier op de Brink bij de Boshof. Ik vind het gewoon een grappig apparaat. Ik heb mijn oma er nog wel eens mee aan het werk gezien.
Rara wat is het?
Mei 2022
Antwoord: Helaas heeft niemand het voorwerp herkend en blijft het nog een raadsel. Er zijn wel suggesties gedaan.
Zo zei iemand; “misschien een sluiting voor een landhek waar dan het hek in valt ” en iemand zei; ”een V-vorm waar een mast van een schip op kan rusten”. Echter zeker weten we het nog niet. Mocht iemand toch nog een idee hebben hoor ik het graag.
Voor deze keer heb ik een voorwerp waar ik echt niet van weet wat het is. Ik liep laatst in Emmen over de vrijmarkt en zag het voorwerp op een kraam staan. Ik vond het zo apart dat ik vroeg aan de verkoper wat het was of waar het voor diende. De man had echter geen idee. Hierdoor word ik alleen maar nieuwsgieriger. De verkoper overigens ook. Wie kan ons helpen? Wat is dit? .JPG)
.JPG)
April 2022
Antwoord: Deze keer wist iemand wat voor voorwerp ik bedoelde. Frank Sturkenboom had het bij het rechte eind toen hij ons mailde: Het zijn twee delen van de slinger van een krik. Het wordt gebruikt om een wiel van de auto te verwisselen. Bedankt Frank voor je reactie.
Deze maand vraag ik de aandacht voor een onderdeel. Ik denk dat we deze of een vorm ervan allemaal wel thuis hebben. Misschien wel zonder dat we ons er bewust van zijn. Ik moet bekennen dat ik het voorwerp liever niet gebruik. Mocht u weten waar het om gaat hoor ik het graag van u.
Maart 2022
Antwoord maart 2022
Het onderdeel waar ik vorige maand nieuwsgierig naar was, is helaas niet herkend. Het is een “tailpiece” van een gitaar. Hieraan worden de snaren bevestigd en over een kam geleid. Zo kunnen de trillingen bij de klankkast komen en horen wij die als muziek.
Deze maand heb ik weer een nieuw voorwerp.
Het is eigenlijk een onderdeel van iets. Circa 16 cm lang en 8 cm op het breedste punt..JPG)
Ze zijn er in vele soorten en maten.
Ik ben benieuwd of iemand weet waar ik het over heb.
Antwoord: Februari 2022
De vorige keer vroeg Evert zich af wat voor voorwerp hij had. Welnu.
Evert we hebben het antwoord op je vraag gevonden. Het ging om een kettinkje zoals op de foto getoond was.
Al direct op de donderdag nadat de Dorpskrant verspreid was werd ik gebeld door Geert Klinkhamer. Hij vertelde me dat hij ongeveer 7 jaar in Oman gewerkt had. Van 1973 tot 1980. En in die periode had hij dergelijke sierraden wel gezien. Aan dit sierraad worden dan aan de middelste ring de handjes van Fatima gehangen. Het handje van Fatima of de Khamsa is in het volksgeloof een beschermende handvormige amulet Ze worden door dames om de hals gedragen en zouden de drager bescherming bieden. Soms is er in plaats van handjes aan de middelste ring een koranhanger bevestigd. In deze hanger zit dan een klein boekje of tekst uit de Koran.
Februari 2022
Deze maand wil ik graag de aandacht vragen voor deze voorwerpen, ingestuurd door Evert Bakker. Hij vraagt ons mee te denken over wat dit is en zegt zelf; “Hij is 10 cm en ik denk van zilver. Zelf denk ik dat het uit Nederlands Indië komt. Ik heb het gekregen van een mevrouw, wiens man het heeft voor de KNIL.”
Bert van der Lit (eigen foto’s)
Januari 2022
Antwoord:
De afgelopen maand heb ik verschillende reacties gekregen op de gedetailleerde foto. Jan Wierenga was er als eerste bij; volgens mij is de ‘Rara’ deze keer een boor! Een soort elektrische boormachine avant la lettre, niet voortgedreven nog door elektriek, maar door handkracht, via een draaihandvat en allerlei tandwielen. Niet veel later volgde de reacties van Henk Weggen die zei; Het getoonde voorwerp is een onderdeel van een hand aangedreven boormachine, de voorloper van de elektrische. En Marja Sprangers; Volgens mij is het een handboor. Je draait met de hand, met deze handboor een gat in het hout. Mijn opa had zo’n ding in de werkschuur liggen. Allemaal goed gezien en bedankt voor de leuke reacties. Het was inderdaad een boor zoals op de foto bovenaan de pagina.
Deze maand is de vraag iets anders dan anders. Deze keer zoom ik in. U krijgt een deel van het voorwerp te zien, en ik daag u uit om ons te vertellen wat het is. Uiteraard laat ik u de volgende maand het gehele voorwerp zien.
Bert van der Lit
(eigen foto)
.png)
December 2021
Antwoord:
Volgens Jan Vrieling is het voorwerp “een schippershaak waarvan de lange steel nog ontbreekt” Dat de steel ontbreekt is goed gezien echter kan de inzender van vorige maand de exacte oplossing geven. De oplossing is: Een brandhaak. De brandhaak, met een lange steel (ca. 400-650 cm) werd gebruikt om bij een uitbrekende brand gaten in het strooien dak te maken, het stro of het riet van een dak te trekken om te beletten dat het vuur zich uitspreidt. Om het vuur te helpen doven werden de gevels en muren met het uiteinde van de brandhaak omvergeduwd. Reeds in 1600 wordt al gesproken over brandhaken. Ladders en brandhaken werden onder een afdak bij het kerkhof gehangen en met kettingen en sloten beveiligd.
De redactie kreeg via de mail een inzending van een Oringer met de vraag over een oud stuk gereedschap.
De vraag luidt; Waarvoor werd dit gebruikt en door wie? Het gaat dan uiteraard over het stuk gereedschap wat op de foto staat afgebeeld.
Bert van der Lit (eigen foto)
November 2001
wat het is. Ik heb het nog niet eerder kunnen plaatsen vanwege de vele verzoeken die ik binnen krijg. Overigens is dat heel erg leuk en hoop ik dat de lezers foto’s blijven sturen van aperte voorwerpen. Dit voorwerp is ongeveer 7 cm hoog, maar volgens de eigenaar is het absoluut geen peper of zout vaatje. Wie kan ons helpen en vertellen waar we hier mee te maken hebben?
Oktober 2021
Antwoord:
De redactie heeft helaas geen enkele reactie gekregen over het geschreven gedicht “Old Oring op riem”. We zullen het bewaren en wie weet…. Toch nog maar even de beginregels en een herhaalde oproep of iemand dit gedicht herkent. De zwalvies vleugen as gekknum ’t hoes het vee gunk in de wei, D ‘appel- en pereboomnkwaamn in knop, de winter was veurbei. De tuugrikknweurnhèn boeten zet, ’t beddegoed mus in de wind, de kleerkasten leeg, alles weur schoont, zo beleefden wij ’t veurjaor as kind.
Deze maand wijk ik iets af van de gebruikelijke voorwerpen. We liepen met de redactie tegen het volgende aan. Ter gelegenheid van het 25 jaar bestaan van de dorpskrant heeft een oringer een gedicht geschreven. Het is nog op een traditionele typmachine geschreven. Waarschijnlijk is dit nergens digitaal bewaard gebleven en is het voor de schrijver wel erg leuk om zijn/ haar gedicht terug te krijgen. Het gedicht heet “Old Oring op riem “ en begint als volgt;
Old Oring op riem
De zwalvies vleugen as gekkn um ’t hoes
het vee gunk in de wei,
D ‘appel- en pereboomn kwaamn in knop,
de winter was veurbei.
De tuugrikkn weurn hèn boeten zet,
’t beddegoed mus in de wind,
de kleerkasten leeg, alles weur schoont,
zo beleefden wij ’t veurjaor as kind.
Het is een drie pagina tellend gedicht. Als u dit
herkent of als u weet wie dit geschreven heeft horen we dat graag.
Wij hebben geen idee wie de schrijver is, maar we willen het graag aan hem/haar terug geven.
De titel van het gedicht is nog met de hand geschreven.
Misschien kan iemand het handschrift nog wel
herkennen. Ik hoop van harte dat we de dichter vinden.
Bert van der Lit (eigen foto)
SEPTEMBER 2021
Antwoord:
Helaas zijn we niets wijzer geworden omtrent de vraag van Gerda. Wat deze ca 5 cm grote zilverkleurige buisjes zijn is nog steeds een raadsel. Mocht u als nog meer weten of een inschatting hebben horen we dat graag.
Voor de maand september heb ik echt een opgave aan alle lezers van de dorpskrant. Ik kreeg een mail van Gerda Stevens. Ze vraagt om de hulp van de lezers van de dorpskrant en ze schrijft: Wie weet of er nog dorpsgenoten zijn die dit kennen.?
Voor de komende maanden, immers juli en augustus is er geen dorpskrant.Daarom laat ik u alvast nadenken over een meer alledaags voorwerp.Mocht u weten wat het is, mail ons dan. Ik ben benieuwd.
Iedereen al een fijne vakantie en tot september
Mei 2021
Het voorwerp van deze maand is ca 40 cm lang en volledige van ijzer.
Het voorwerp is gefotografeerd bij MK objecten. Laat ons maar weten als u denkt te weten wat het is.
Er is de afgelopen maand veel gereageerd op de vraag “rara wat is dit?”. Heel erg leuk om te zien hoe er meegedacht wordt. Hieronder even een greep uit de reacties van de afgelopen maand.
Gerda Stevens zegt; Volgens mijn man is dit een wringijzer wat veel in de staalindustrie wordt gebruikt.
Jan Plat laat ons weten; Het voorwerp van mei 2121 is een wringijzer, wordt gebruikt in een smederij voor draadsnijden. Henk Weggen mailt ons; De oplossing van het getoonde exemplaar in het mei nummer, is een houder voor een
snij-ijzer. Met een snij-ijzer kan schroefdraad op een ronde staaf of iets degelijks gesneden worden, door een verschil in diameter kan men in deze houder verschillende snij-ijzers gebruiken.
Jan Vrieling; Het afgebeelde voorwerp is volgens mij een houder voor snijplaten om schroefdraad te snijden op voorwerpen. Ergo, het is een snijplatenhouder.
De vraag “rara wat is het?” is deze maand een stuk eenvoudiger. Ik hoop dat de trouwe lezer ons niet in de steek laat en ons gaat vertellen wat het voorwerp volgens hem / haar is.
Het is een betonnen voorwerp van ca 40 cm hoog en heeft een doorsnede van ca 30 cm.
Het is hol van binnen echter heeft het geen bodem
Helaas heeft er niemand gereageerd op de vraag van vorige week.
Toch leek me de opgave niet heel moeilijk. Het betrof een sokkel.
Een betonnen voet waar een beeld op gezet kan worden.
.png)
Bert van der Lit (eigen foto)
Antwoord:
De uitleg komt van Bert Oost en is eigenlijk best eenvoudig en luidt als volgt: Het voorwerp is een schofthoogtemeter en was tot 1963 in gebruik bij de gemeentelijke politie. Tot dat jaar was het toegestaan om honden een kar te laten trekken.
Tot het einde van de oorlog was het gebruikelijk dat de bijv. melkboer of schillenboer langs de klanten ging met een kar getrokken door een hond. Na de oorlog werden de honden steeds meer vervangen door paarden of auto's. Toch duurde het nog tot 1963 voordat het verboden werd om trekhonden te gebruiken. De hondentrekwet bepaalde, naast nog wat andere verplichtingen, dat een hond een bepaalde minimale schofthoogte moest hebben. De gemeentepolitie moest deze wet handhaven. Het voorwerp op de foto's was hiervoor een hulpmiddel. Je ziet op de stok een maat aanduiding en hoogte kon worden ingesteld. De stok kon naast de hond gezet worden en de schofthoogte afgelezen worden. Het hulpmiddel werd een schofthoogtemeter genoemd. Als de hond niet de wettelijke schofthoogte voldeed volgde vaak een boete.
Ook een reactie van Marja Sprangers.
Een meetlat om paarden en pony's te meten. De dwars liggende lat werd op de schoft van het paard of pony gelegd. Het was om te bepalen in welke categorie de pony
behoorde.
.JPG)
En waar heeft u dit voorwerp gezien? Het is ca 7 cm lang en 1 cm op het breedste punt.Ik hoop dat er iemand is die ons niet alleen kan vertellen wat het voorwerp, maar ook de uitleg kan geven hoe het werkt.
Nog even het voorwerp van januari. Helaas heeft niemand hierop gereageerd. Misschien is het wel zo mysterieus dat het altijd wel een raadsel zal blijven. Maar als u toch weet wat dit is, mail ons dan. We hopen dat we toch nog achter kunnen komen, want eerlijk, ik weet het ook niet.
December 2020
.JPG)
Antwoord:Bert van der Lit (eigen foto’s)
*Voor deze maand heb ik een kleine verzameling voorwerpjes. Het zijn naar mijn mening delen van een soort gereedschap, echter heb ik geen idee waarvan. De koperen onderdelen hebben allemaal een zelfde schroefdraad. Echter zijn de uiteinden allemaal verschillend. Ik hoop dat iemand dit herkent.
Bert van der Lit
September 2020
Helaas hebben we geen reacties gekregen op het voorwerp van de maand september. Wie weet wat voor “doosje” dit is? Het is ca 7 x 4 cm groot als het dicht is. Duidelijk zijn de letters: N.C.V. Het is gemaakt van een soort metaal. Wie kan ons als nog helpen en vertellen wat dit is? Ach ja soms komen we er niet achter wat het voorwerp is.
Dit is uiteraard erg jammer, maar hoort er bij.
Wie weet wat voor “doosje”dit is? Het is ca 7 x 4 cm groot als het dicht is.
Duidelijk zijn de letters: N.C.V. Het is gemaakt van een soort metaal.
Wie kan ons helpen en vertellen wat dit is?
(eigen foto’s)
Bert van der Lit
Oplossing Juni 2020
Henk Jan Huizinga stuurde ons een reactie met de oplossing: Ik denk dat dit een ouderwetse centerpunt is.
Om bijvoorbeeld een puntje in hout of steen te kunnen zetten waar je een gat moet boren. De twee standen heeft te maken met de hardheid van het materiaal waarop je een punt moet “schieten”. De sterkste stand is voor steen, de wat zachtere is voor hout.
Juni 2020
En dan nu de vraag van deze maand. De vraag komt deze keer van Piet Hagens. Hij stuurde ons een tweetal foto’s en een vraag. “Op de foto's ,een gereedschap waar mijn buurman mee kwam, of ik wist wat het was, ik heb een vermoeden, maar hoor graag van iemand, die het zeker weet wat het is. Met het schuifstuk kan je een veer, in twee standen spannen, als je hem dan ontspant schiet het op een hard stalen punt. Er staat geen merk op, en wat er op staat, is in Engels .”
.jpg)
In het volgende nummer komt de uitleg, echter zal dit pas in september zijn aangezien de dorpskrant er even twee maanden tussenuit gaat. Maar laat u dit niet weerhouden om ons te laten weten wat het voorwerp volgens u is.
Bert van der Lit
Mei 2020
Oplossing
Sorteerbakje van de schoenmaker met al zijn soorten/maten mini spijkertjes voor het repareren van schoenen, kon hij ze zo gemakkelijk pakken doordat het draaibaar is “.
--------
Deze maand ben ik zelf erg benieuwd of er iemand is die de vraag van kan beantwoorden. Deze maand hebben we een voorwerp dat werd aangeleverd door dhr. G de Vreede. Ook kreeg ik deze foto’s toegestuurd. Het was voor mij een
volkomen onbekend iets, en dus des te leuker.
Het is een schaaltje op een voet ca. 10 cm van de grond. Het schaaltje is ca. 20 cm in doorsnede en verdeelt in
allerlei bakjes. In het midden van de schaal zit een gat en het schaaltje is ook afneembaar van de voet, zoals op de foto hier onder te zien is. Als het schaaltje op de voet geplaatst wordt kan deze gemakkelijk rond draaien.
In het volgende nummer komt de uitleg, maar toch hoop ik dat er iemand de uitdaging aan gaat en ons vertelt wat voor voorwerp dit is
.jpg)
Foto: G de Vreede
April 2020 oplossing
Ik had de afgelopen maand deze klem in de rubriek geplaatst. Daar is heel leuk op gereageerd. Het is inderdaad een bankschroef. Echter blijft er toch nog iets een beetje onbeantwoord. Jan Geerts schreef: “volgens mij is het een bankschroef, de lange stang werd er aan gezet om het op een dikke balk te kunnen plaatsen, je ziet ze in allerlei maten, ook soms de stang met een plat stuk aan het eind voor de bevestiging op een plank /werkbank waarschijnlijk ooit door de plaatselijke smeden gemaakt?? Maar het kan ook fabriekswerk zijn ? Meerder keren ontving OSR dit wel bij het oude ijzer. Zou je grotere exemplaren willen zien kijk dan eens een keer in het gereedschapsmuseum op
Polweg 1 in Exloo, na de corona tijd.
---------------------------------------------------------------
En inderdaad zijn er duidelijke overeenkomsten tussen de twee voorbeelden en het tot nu toe onbekende voorwerp. Maar of ze nu door smeden zijn gemaakt of uit de fabriek komen blijft nog even de vraag.
Deze maand heb ik een voorwerp wat lijkt op een soort bankschroef en/of klem. Maar waar werden deze precies voor gebruikt. Ik hoop dat iemand me hiermee kan helpen. Als u hier meer over weet, of er gewoon op wil reageren, schroom niet en mail ons.
Maart 2020 oplossing
Op de vraag van de vorige keer is positief gereageerd. Al snel kregen we een reactie van dhr. Geerts. Hij mailde ons; In Exel denkt ze dat we ze 't wete'n, tis een glassnieder. Ook kregen we te horen dat het wel eens een messenslijper zou
kunnen zijn. Naar aanleiding hiervan ben ik es gaan zoeken en inderdaad het is een antieke glassnijder. De eerste glassnijders waren voorzien van een klein diamantje. Hiermee kon een kras in het glas gemaakt worden. Later werd dit diamantje vervangen door een klein wieltje van gehard metaal waardoor nauwkeuriger gewerkt kon worden. Tegenwoordig is het wieltje bij de betere glassnijders gemaakt van wolfraamcarbide. Bedankt voor alle reacties.
.png)
.png)
Februari 2020 Antwoord.
In februari is een “leest”. De schoenmaker kon de schoenen omgekeerd over de leest heen trekken om zo de schoen te repareren. Bij dit voorwerp is de uitdrukking ontstaan: Schoenmaker blijf bij je leest”. Het nog altijd veel gebruikte spreekwoord is ontleend aan een verhaal over de beroemde Griekse schilder Apelles die in de vierde eeuw voor Christus leefde. De kunstenaar verborg zich graag achter zijn schilderijen zodat hij kon horen wat toeschouwers werkelijk van zijn kunstwerken vonden. Op een dag hoorde hij zo dat een schoenmaker commentaar had op een van zijn schilderijen waar schoenen waren afgebeeld. Volgens de schoenmaker was één van de schoenen op het werk niet helemaal correct afgebeeld. Er ontbrak volgens hem namelijk een vetergat. Apelles trok zich de kritiek aan en besloot het werk aan te passen. Korte tijd later bekeek de schoenmaker het gewijzigde schilderij nogmaals en opnieuw had hij wat aan te merken. Dit keer zei de schoenmaker dat één van de scheenbenen niet helemaal correct was afgebeeld. Apelles was het toen zat en zei tegen de schoenmaker: “Sutor, ne ultra crepidam” (“Schoenmaker, niet verder dan de schoen”) Later werd deze zegswijze bij ons bekend als “Schoenmaker, hou je bij je leest!” (of: “blijf bij je leest”)
(eigen foto’s)
Januari 2020 Antwoord:
Het voorwerp van januari is herkend door Henk Duursma. Hij liet ons via de mail het volgende weten:
”De door Wim Koudenburg ter beschikking gestelde dingen werden gebruikt bij het slachten van een varken. Na de dood van het varken werd het overgoten met heet water en daarna werden deze “Krabbers” gebruikt om het haar van de varken af te halen, daarna werd het varken geschoren met een mes om het eventuele achtergebleven haar te verwijderen”. Dank je Henk voor je reactie en je had het helemaal goed gezien.
Van Wim Koudenburg kregen we het volgende raadsel toegestuurd. Een trechtervormig ijzeren voorwerp met een handvat er aan. Het ca 15 cm in doorsnede. We zijn erg benieuwd of u weet wat het is. Laat het ons weten zodat we volgende keer ook nu weer een antwoord hebben.
Mocht u zelf een voorwerp hebben waar de afkomst niet van weet, mail een foto met uw vraag en wie weet kunnen we hier een oplossing vinden.
Antwoord. december
Het voorwerp van de maand januari is volgens ons een deel van een kaardmolen. Deze wordt gebruikt bij het kaarden van de wol. Het kaarden van de wol is een voorbewerking van wol of andere vezels, waarbij je ook verschillende soorten of kleuren kunt mengen. Dit is belangrijk om het materiaal beter verwerkbaar te maken bij het spinnen van garen of het maken van vilt. Met deze techniek komen de haren of vezels min of meer parallel te liggen. Bij het kaarden worden de haren min of meer dubbel gevouwen. Het voorwerp van deze maand, de kaardmolen, wordt dus gebruikt bij een voorbewerking van de wol voor er gespind kan worden.
Deze maand heeft de redactie een foto van een voorwerp gekregen waar de afzender geen idee van heeft wat het is.
Het is een raadselachtig houten bakje met een opening aan de onderkant. Aan de zijkant zit een zwengel welke een rol aandrijft. Deze rol zit vol met kleine pinnen. Zelf moet ik denken aan een stuk gereedschap wat gebruikt werd bij de verwerking van wol. Maar ik laat het graag aan u over of ik het wel goed heb. Als u weet wat dit is en u het mysterie op kan lossen, laat het ons dat weten.
Mocht u zelf een voorwerp hebben waar de afkomst niet van weet, mail een foto met uw vraag en wie weet kunnen we hier een oplossing vinden.
Bert van de Lit
.JPG)
November 2019
Ik ben erg benieuwd of iemand dit nog herkent.
Mocht u zelf een voorwerp hebben waar de afkomst niet van weet, mail een foto met uw vraag en wie weet kunnen we hier een oplossing vinden.
Bert van der Lit
OPLOSSING OKTOBER
Het voorwerp van de maand oktober is een weckpan. Hierin worden de weckflessen geplaatst met bijvoorbeeld groenten. Na deze in de pan aan de kook gebracht te hebben worden de potten gesloten en ontstaat er een vacuüm. Zo kunnen groeten en fruit een lange tijd bewaard blijven. Het inmaakrooster, wat op de bodem van de pan ligt, zorgt ervoor dat de glazen niet kapot springen door het borrelende, kokende water.
Ik hoop dat veel lezers bij het zien van deze foto’s even terug gaan in de tijd.
Mocht er iemand zijn met leuke herinneringen hieraan hoor ik dat graag.
SEPTEMBER 2019
Ook deze maand hebben we weer een vraag over een voorwerp. Ditmaal komt de vraag van Ria van Noort. Ze mailt ons met de vraag: “Voor de rubriek “ra ra wat is dit” heb ik foto’s over een onderwerp waarvan ik geen idee heb wat het is.
Veel mensen denken dat het speelgoed is. Het is gemaakt van hout en bestaat uit twee delen, door de bol loopt een touwtje, de pin is een los onderdeel en er zit
een groef in.
Wie weet wat dit is?
Bert van der Lit
JUNI 2019
In het juni nummer vroeg ik u naar de herkomst van dit voorwerp wat ingestuurd was door één van onze lezers. En we zijn er uit. We kregen verschillende antwoorden, maar uiteindelijk kwam P, Voulon met het verlossende antwoord.
“ Het is een citrusschilrasp. Het voorwerp met het houten handvat en metalen deel met vele kleine ronde gaten. De gaten zorgen ervoor dat alleen het aromatische gedeelte van de schil oppervlakkig wordt weggesneden.
Door de ronde snijringen naast elkaar te plaatsen wordt voorkomen dat het te diep in de schil snijdt en het witte (en bittere) van de schil wordt geraakt. Handig als men zelf taarten bakt. “
Bert van der lit
Mei 2019
oplossing
De vorige maand was de opgave dacht ik niet erg ingewikkeld. Velen van ons zullen na een
toiletbezoek deze zeep wel eens gebruikt hebben. Deze zeep was te vinden in vele horeca
gelegenheden.
Voor het voorwerp van deze maand kan ik er misschien beter boven zetten; “herinnert u zich deze nog?”
Dit eivormige voorwerp was regelmatig onder andere te vinden in horecagelegen-
heden, maar ook in scholen. Ik denk dat menigeen hier aan gevoeld heeft.
Het had te maken met de hygiëne. Het bolvormige voorwerp was ongeveer 15 cm lang en 7 cm breed. Ze bestonden in verschillende varianten.
Als u het zich kan herinneren hoop ik dat u een mooie uitleg met eventueel een bijpassend verhaal naar ons wilt mailen. Dan kunnen we dat de volgende maand delen met onze lezers.
Bert van der Lit
Maart 2019
En dan nu weer het nieuwe voorwerp. Op zich niet een heel ingewikkeld
voorwerp. Maar de vraag van deze maand is: ”waar werden deze voorwerpen voor gebruikt?”
De haken kunnen variëren in grootte van ca 20 tot ca 35 cm.
Als u het weet hoor ik het graag.
Oplossing:
U heeft nog een oplossing van het voorwerp wat in ons maartnummer gevraagd werd tegoed. Het waren een paar strohaken die men gebruikte om de balen hooi en/of stro op de wagen te laden. Met één hand sloeg men de haak in het pak om dat vervolgens te ondersteunen met de andere hand en zo kon men de pakken gemakkelijker op de voorbij rijdende wagen werpen. Ook bij het opstapelen van de pakken was het een handig hulpmiddel.
Tot op de dag van vandaag worden dergelijke haken nog gebruikt.
Bert van der Lit
Februari 2019
Oplossing
Helaas Hebben we deze week geen reactie gekregen bij dit voorwerp. Eigenlijk had ik dit wel een beetje verwacht. Persoonlijk ken ik niemand die een dergelijk voorwerp gebruikt. Maar goed, het is een ‘tongschraper”. Hiermee kun je de overtollige
bacteriën van je tong schrapen. Door een overmaat van bacteriën op je tong kun je een slechte adem krijgen. Met deze tongschraper kun je dat dus wat verbeteren.
Januari 2019
En dan nu weer het nieuwe voorwerp. Hiervoor gaan we weer terug in de tijd.
Het is iets groter dan een gemiddelde vork. Dit voorwerp dateert uit het eerste deel van de vorige eeuw.
Het was te vinden in de keuken en soms ook op de eetkamertafel.
Ik ben zeer benieuwd of iemand dit weet.
ANTWOORD: Voor mij was het een leuke verrassing deze maand. Ik had zelf dit voorwerp nog nooit eerder gezien, maar er is door de verschillende mensen op gereageerd via de mail en de app. Het is inderdaad een messenslijper welke soms ook op de tafel lag om zo de messen te slijpen. Erg fijn om de reacties te zien, iedereen bedankt.
December 2018
Het voorwerp van december was een houder voor een kledingroller.
Heel handig om de haren van je kleren af te halen. Om de houder, die op de foto staat, wordt een kleverig rol gedaan waar de haren aan blijven kleven.
Dan nu het voorwerp van deze maand. Het is een modern hulpstuk en ik ben benieuwd of u het zult herkennen.
Ik daag u uit om mij te vertellen wat dit is.
Dit is het laatste voorwerp van 2018 en ik wens u bij deze fijne feestdagen.
Bert van der Lit
November 2018 Rara wat is dit? Antwoord:
.png)
De afgelopen maand heeft u veel gereageerd op het
getoonde voorwerp. Blijkbaar was het bij velen een attribuut wat toch wel in de familie gebruikt wordt.
Allereerst bedankt voor alle leuke reacties. Het was inderdaad een hulpstuk om de pijp mee aan te stampen en schoon te maken, een onmisbaar stukje gereedschap voor een pijproker.
Of zoals een van de lezers zei een “pijpbestek”. Wel grappig dat velen het herkende terwijl je toch bijna geen mensen meer ziet pijp roken.
Het nieuwe voorwerp is ongeveer zo groot als een theelepeltje. Het zijn als het ware drie stukjes gereedschap in een. Wat dat betreft wel vergelijkbaar met het voorwerp uit september. Toch zal je dit gereedschap nauwelijks in een garage vinden. Als u weet wat is horen we dat graag.
Veel succes en tot de volgende keer.
Bert van der Lit
September 2018 Rara wat is dit?
Antwoord: Het voorwerp van september is een voelermaat.
Een voelermaat is een meetinstrument waarmee tussenruimtes (spelingen) kunnen worden gemeten bij de ontsteking van een bougie. Ze worden veel gebruikt in de autotechniek. Een set voelermaten bestaat uit een pakketje gehard stalen plaatjes van verschillende diktes die in een houder zijn samengevoegd. Deze plaatjes, die samen de set voelermaat vormen, hebben bijvoorbeeld een dikte van 1,0 - 0,4 - 0,3 - 0,2 - 0,1 - 0,08 mm. Ter bescherming van de dunste bladen zijn deze in het midden van het pakket
gemonteerd. De dikte is op ieder plaatje gegraveerd, geëtst of ingeslagen.
_______________________________________________________________________
Het nieuwe voorwerp is een soort waaier van lange metalen stroken. Op de stroken staan getallen van oplopend van 5 t/m 100. De stroken zijn ook niet even dik.
Het is een hulpmiddel dat gebruikt kan worden in een garage. Het vijf cent stuk geeft een idee van de grootte van het voorwerp aan.
Als u weet wat dit voor voorwerp is horen we dat graag.
Bert van der Lit
.JPG)
Oplossing juni nummer.
Dit voorwerp een belangrijk hulpmiddel bij het verzorgen van insecten. Het is een rookmachine die de imkers
gebruiken om de bijen op hun gemak te stellen als ze de raat moeten inspecteren of bij het oogsten van de honing. Door een bijenvolk goed te onderhouden kunnen de bloemen bestoven worden, en daar hebben we allemaal baat bij.
Bert van der Lit
APRIL 2018
En dan nu het nieuwe voorwerp van deze maand. Het is een hol buisje van ca12 cm. De buis kan in en uit elkaar bewegen Op de foto’s ziet u de twee standen waarin de buisjes kunnen staan. Rara wat is dit?
.png)
-In het februari nummer vroegen we uw aandacht voor iets wat op een tang lijkt. Ik vertelde u dat het een tang was waar mee zagen geslepen en gezet konden worden. Echter vlak na het uitkomen van de krant kreeg ik telefoon van
dhr. Jan Drent. Hij vertelde me dat het een zaag-zet-tang is. Hiermee kon men wel de punten van de zaag zetten echter niet slijpen. Dhr. Drent is zo’n 50 jaar timmerman geweest en heeft zelf de tang vaak gebruikt. Wie ben ik om tegen zo veel ervaring in te gaan. Nog bedankt voor de reactie en ik hoop dat ik het bij deze heb recht gezet.
-Het voorwerp maart kwam echter uit een heel andere hoek. Wat u ziet is een koperen huls met allerlei naalden er in van de verschillende diktes. Het is een set graveernaalden die gebruikt werden bij het maken van een topografische kaart. De verschillende diktes naalden waren nodig om bij het graveren van een topografische kaart de verschillende diktes te kunnen graveren. Verschillende topografische elementen worden weergegeven door middel van verschillende lijndiktes. Zo bestaat een gewone straat uit twee lijnen van 0,1 mm die precies 0,3 mm uit elkaar liggen. Om met dergelijke kleine afmetingen toch een goede topografische kaart te maken had je veel geduld en een vast hand nodig. Een monnikenwerk waar sommige geestelijken nog wat van kunnen leren.
Bert van der Lit
MAART 2018
Het nieuwe voorwerp van deze maand komt echter uit een heel andere hoek.
Een gebruiksvoorwerp voor het fijne werk.
Het bestaat uit een koperen huls met daarin iets wat op naalden lijkt.
Als u de uitdaging aan durft hoop ik dat u ons gaat vertellen wat het voorwerp van de maand maart is.
Bert van der Lit
Februari 2018
Over het voorwerp van deze maand kan ik u wel een hint meegeven. Dit voorwerp heeft alles te maken met houtbewerking en wordt tegenwoordig zelden nog gebruikt.Mocht u weten wat het is, horen we dat weer graag van u.
Maar ook wil ik een oproep doen aan iedereen die een voorwerp heeft waarvan u graag wilt weten wat het is. Laat het ons weten als u iets heeft wat geschikt is voor deze rubriek. Als u er geen foto van heeft kom ik graag even langs om deze voor u te maken. Veel succes!
Januari 2018
De vorige keer hebben we nogmaals uw aandacht gevraagd voor een voorwerp wat we zelf ook niet kenden. In de herhaling zijn er vele reacties los gekomen. Erg fijn om zo veel betrokkenheid mee te mogen maken. De redactie kreeg via mail, telefoon en de what's app allerlei reacties. Geen medium bleef bespaard. Er waren zelfs Oringers die het voorwerp aan experts hebben aangeboden om er zo achter te komen wat het was. Bedankt voor alle inspanningen. En dan nu de ontknoping.
Het is een pompje waar men vroeger, in de jaren twintig tot in de jaren vijftig brandstof, zoals petroleum en benzine uit vaten pompte. Grote brandstof pompen waren er nagenoeg nog niet . Bij de handelaren en garagehouders werden de vloeibare brandstoffen in drums van 200 liter aangevoerd. Om de brandstof er weer uit te halen werd de pomp in het schroefgat van de drum gedraaid. De buis onder aan de pomp stak in de drum. Je kunt het schroefdraad net onder de terug voer van het lek plateau nog zien. Dan werd er een petrolieblikje op het plateau gezet en door aan de slinger te draaien werd de petroleum uit het vat gepompt. Door de slinger eerst linksom tegen de aanslag aan te drukken en vervolgens rechtsom een slag te maken kwam er ongeveer een halve liter olie uit. Daarna werd het zelfde ritueel herhaalt. De gemorste olie liep via het opvangbakje terugnaar het vat. Het plateau dient ook gelijk als opvangbak voor gemorste vloeistof, wat via het buisje, weer terugloopt in het vat. Het deksel diende er voor dat er geen verontreiniging in het vat kon komen.
December 2017
Het voorwerp van de vorige keer was een zaaikruiwagen. Een aantal lezers had het goed gezien.
Eén van de reacties was van Gerard Meijering, hij legt ons kort en bondig uit wat het voorwerp voorstelt.
“Het is een bieten zaaimachine. Ik ken deze uit tijd dat mijn vader nog een boerderij in Benneveld had.
In het bakje bovenop deed je het zaad. Zodra de plantjes bovenkwamen moest de rij worden uitgedund omdat ze anders te dicht op elkaar stonden. Dit noemden we “bieten op één zetten”. Ik heb dit werk regelmatig gedaan.”
Voor het nieuwe voorwerp van de maand heb ik echt uw hulp nodig. Deze keer heb ik twee foto’s geplaatst van iets wat op een soort pomp lijkt. De foto’s heb ik toegestuurd gekregen van A.J. van Larsdonk, echter weten we beide niet precies wat het is. Ik ben nu zelf ook erg benieuwd en hoop dat een van de lezers het voorwerp herkent.
Op de linker foto is het volledige voorwerp te zien. Rechts een uitvergroting van een soort opvangbak.
Als u weet wat dit voorwerp is horen we dat graag van u.
November 2017
Het voorwerp van vorige keer was een ‘manche à gigot’ oftewel een boutvork.
Gebruikt om de bout beter vast te kunnen houden zonder al te vieze vingers te krijgen. Hoewel wat het wazig is, zijn de kegelvormige punten, welke in het bot worden geperst en het daarmee extra stevig vasthouden, wel te herkennen.
Helaas wist niemand ons te vertellen wat het was. Daarom volgt de nieuwe opgave deze keer direct.
We moeten het nu zoeken in de agrarische hoek.
Rara wat is dit?
Mocht u weten wat dit is, laat het ons dan horen.
Oktober 2017
Via de mail ontvingen we foto’s met de vraag of we wisten wat het voorwerp was. Graag leggen we deze vraag aan de lezers voor. Wie kan ons helpen en vertellen wat dit is. Het voorwerp is ca 22 cm lang en heeft een verstelbare klem op het uiteinde. Mocht u weten wat dit is dan horen we graag van u.
Bert van der Lit
.png)
Oplossing: Een wasstamper
Door deze stamper op en neer te bewegen op het wasgoed werd het water met het sop door de was "geroerd". Het onderste deel werd bij het stampen ingedrukt waardoor er een extra waterbeweging ontstond en het sop goed in de kleding kon indringen. iedereen bedankt voor de reactie.
September 2017
RARA WAT IS DIT?
Afgelopen zomer op de rommelmarkt in Valthe werd ik aangesproken door één van de standhouders. “Hier heb je nog wat voor jouw rubriek in de dorpskrant” kreeg ik te horen. Het voorwerp was al verkocht maar de dame die het gekocht had wilde wel even wachten tot ik een foto kon nemen van het voorwerp. Dus nu rest de vraag; wie kan ons vertellen wat dit is? Bovenop het voorwerp hoort nog een steel van ca.1m80. Ook kan het onderste deel met de gaten open neer bewegen. De hint is “huishoudelijk gebruik”.
Ikhoop dat u de uitdaging aan gaat en ons laat weten wat dit voorwerp volgens u is. Het antwoord kunt u mailen naar: oesdorp@hotmail.com
Bert van der Lit
Mei 2017
RARA WAT IS DIT?
.jpg)
Deze keer worden we uitgedaagd door een van onze lezers, dhr. Gortmaker.
Hij laat een ons raden wat voor voorwerp dit is. Het is van een licht metaal en als een waaier uit elkaar te draaien.
Op iedere laag staat een getal oplopend van 25 tot 60.
OPLOSSING RARA WAT IS DIT?
De oplossing van de Rara in het mei-nummer werd door meerdere mensen juist beantwoord. Henk Wiggers schreef “dit is een voorwerp dat een aardappelcontroleur had om de dikte van de aardappels te meten. Wij zijn geen inwoner van Odoorn maar zien het krantje bij onze zoon Ronald Wiggers aan de Laskowskilaan in Odoorn.” Geert Klinkhamer vulde dat mooi aan: “Pootaardappelen werden in verschillende groottes afgeleverd aan bv DTV (Drentse Telers Vereniging). Om te controleren of de aardappelen van de juiste maat waren werden steekproeven gedaan. Zo had je
verschillende maten o.a. 28-35 / 35-45 / enz. vandaar de verschillende groottes van gaten in de waaier. Ook Roelof Elting, Jan Geerts van Geerts Warenhuis en Jan Reinier de Jong antwoordden juist. Zo ook Jans Oosting en hij legde verder uit: “Het instrument wordt nog steeds gebruikt door zowel landbouwers die pootaardappelen verbouwen als keurmeesters van de N.A.K. (Nederlandse Algemene Keuringsdienst van zaaizaad en pootgoed). Sorteermaat wordt uitgedrukt in mm bv. 28/35 of 35/45 of 45/55. Pootaardappelen door de N.A.K. gekeurd worden voorzien van een certificaat waar o.a. op staat het ras, teler nr. en ook de maatvoering. Mochten er afwijkingen zijn dankan men altijd de herkomst achterhalen.”
Bijzonder mooi dat jullie allen gereageerd hebben en met deze informatie steekt men er ook nog wat van op.
.png)
April 2017
RARA WAT IS DIT?
In het vorige nummer lieten we een afbeelding van een voorwerp met de vraag; Rara wat is dat? Ook deze keer hebben we weer reacties gekregen waaronder die van Janko Kinds. Hij schrijft: “Het voorwerp op de foto, is een hamklem. Om een heerlijk groot stuk achterham in te klemmen op een buffet. Zodat je met een mooi scherp en dun mes er mooie dunne plakjes overheerlijke ham af kunt snijden”. Dit is inderdaad het goede antwoord. De ham wordt in deze klem vast gezet zodat het snijden gemakkelijker wordt. Voor het snijden op de machine wordt namelijk het been (de bilpijp) verwijderd. Daardoor ontstaat de ronde vorm van de ham. Om, zonder been, toch met de hand mooi te kunnen snijden wordt er vaak een hamklem gebruikt.
Voor deze rubriek ben ik nog op zoek naar verrassende voorwerpen. Heeft u een voorwerp wat niet algemeen bekend is en in deze rubriek geplaatst mag worden, mail ons dan naar oesdorp@hotmail.com.
Bert van der Lit
.png)
MAART 2017
Nog bedankt voor de reacties op de kroepstomer van de vorige keer. Het waren leuke reacties en ik hoop dat er ook nu mensen zijn die het voorwerp zullen herkennen.
Tijd voor een nieuwe uitdaging. Deze keer geef ik er geen hint bij. Als u weet wat dit is, mail ons dan. Vertel ons wat het volgens u is met een eventuele uitleg.
FEBRUARI 2017
In de vorige editie zijn we begonnen met de rubriek “rara wat is dit?” We laten de ene maand een voorwerp zien met aan u de vraag; rara wat is dit? U kunt hierop reageren via de mail en de oplossing volgt de eerst volgende editie. We hebben een aantal reacties gekregen. Een tweetal mensen hadden het goed.
Het voorwerp was een kroepstomer of kroepketel. Rita Hesseling Blaak en Reineth Dalen Gilhuys hadden het goed.
Mevr. R Dalen Gilhuys gaf het antwoord met een volledig goede uitleg. Ze mailde ons als volgt: “In de laatste dorpskrant stond dit voorwerp, die ik nu bij mijn tante in Nieuwegein zag staan. Toeval bestaat niet. Mijn 82-jarige tante is jaren verpleegkundige geweest. En wist ons dus te vertellen dat het een stoomapparaatje is die gebruikt werd voor astmatische patiënten (vooral voor kinderen met pseudokroep), een kroepketel. Meestal werd dit met kokend water gebruikt en soms met daaraan medicatie toegevoegd. Ik had het anders nooit geweten, maar tijdens een bezoekje in februari aan mijn tante, dacht ik aan jullie oproepje doordat ik ditzelfde voorwerp bij haar zag staan.” Bedankt voor de reacties en ik hoop in maart weer een vreemd voorwerp voor u op de kop te tikken.
