RARA WAT IS DIT?
U kunt uw reacties of eigen voorwerpen mailen naar rara-oesdorp@ziggo.nl
Henk Jan Huizinga
Juni 2025
Dan het laatste voorwerp voor de zomervakantie van 2025.Dit voorwerp is eigendom van Janny Eefting. Het leek haar een mooi voorwerp voor deze rubriek en ik denk dat ze daar gelijk in heeft. Ik had het zelf nog nooit gezien, wellicht u wel? U heeft nu wat langer de tijd om uit te zoeken wat het voorwerp is want de volgende editie van Oes Dorp komt pas weer in september.
Mocht u nog op vakantie gaan, dan wens ik u een fijne vakantie toe en tot de volgende Rara.
Mei 2025
Het voorwerp van deze maand komt uit onze eigen regio. Heel veel ga ik er niet over verklappen omdat ik denk dat het dan wellicht te makkelijk wordt.
Roept u maar!
U kunt uw reacties of eigen voorwerpen mailen naar
rara-oesdorp@ziggo.nl
Henk Jan Huizinga
Oplossing:
Op het voorwerp van vorige maand heb ik geen reacties mogen ontvangen.
Het voorwerp van de Rara van de maand mei komt uit Odoorn zelf. En wel uit de kerk, die eind 19e eeuw
beschadigd werd door een brand. Het voorwerp was de klepel uit de kerkklok uit die tijd. Deze staat nog altijd in de kerk zelf, in de consistoriekamer.
April 2025
Van Conny van der Bent ontving ik een voorwerp voor deze rubriek. Zelf heeft ze geen idee wat het is. Ze mailde me: dit voorwerp komt uit een erfenis, is op het houten klosje na, van metaal. Het is vermoedelijk iets om mee te handwerken, maar wat precies, geen idee. Wie heeft het antwoord voor Conny?
U kunt uw reacties of eigen voorwerpen mailen naar rara-oesdorp@ziggo.nl
Henk Jan Huizing
Oplossing maart 2025
Het voorwerp van vorige maand was een “varkenstang” zoals Jan Warringa het noemde, toen hij dit voorwerp enige tijd geleden aandroeg voor deze rubriek. Hij legde erbij uit dat deze tang wordt gebruikt om krammen in de bovenlip van varkens te zetten, om het wroeten in het zand tegen te gaan. Ik ontving een reactie van Jan Geerts en die mailde mij inderdaad deze uitleg. Echter, hij vermeldde er ook bij dat zo’n tang ook wel werd/wordt gebruikt door stoffeerders om stoelveren met elkaar te vermelden. Een andere lezeres van deze rubriek noemde het een krammentang en gaf eveneens aan dat het wordt gebruikt bij reparatie van (auto) stoelen. Zo blijkt maar weer dat waarschijnlijk twee totaal verschillende beroepen hetzelfde gereedschap gebruiken.
Maart 2025
Het voorwerp van deze maand kreeg ik gemaild van Jan Warringa.
Hij heeft me er ook bij verteld wat het is en waar het voor gebruikt wordt.
Wie weet het nog meer?
U kunt uw reacties of eigen voorwerpen mailen naar rara-oesdorp@ziggo.nl
Henk Jan Huizing
Oplossing Februari 2025
Wat het voorwerp van afgelopen maand is, was mij en Bert vd Lit die het voorwerp aandroeg zelf ook onbekend. Ik heb 1 mail ontvangen en wel van Gerrie Brands. In de mail stond het volgende:
Een kruishout of krasblok is een stuk handgereedschap of timmermans-gereedschap waarmee een lijn evenwijdig aan de kant van het materiaal (meestal bij houtbewerking) gekrast kan worden. Bijvoorbeeld om de diepte van kepen aan te geven of om pennen en gaten op het materiaal af te tekenen.
De houten uitvoering heet een kruishout en de metalen uitvoering een krasblok of een kruisstal.
Als ik dit zo lees en naar de foto kijk, lijkt me dat erg aannemelijk.
Bedankt Gerrie voor de inbreng!
Februari 2025
Het voorwerp voor deze maand kreeg ik van Bert van der Lit. Hij heeft zelf geen idee wat het is.
Ikzelf trouwens ook niet. Wie kan uitsluitsel geven?
U kunt uw reacties of eigen voorwerpen mailen naar
rara-oesdorp@ziggo.nl
Henk Jan Huizinga
Oplossing Januari 2025
Op het voorwerp van januari kreeg ik meerdere reacties.
Helaas heb ik niet voldoende ruimte om elke uitleg te benoemen. Conny van der Bent dacht dat het een eekschiller was. Gerrie Brands noemde het een trekmes en schreef erbij: om b.v. boomschors mee te schillen. Je zat op een boomstam met aan
beide zijden een been. Vervolgens trok je het mes over de stam naar je toe om zo het schors er van af te halen. Jan de Beer heeft het over een stelmakers mes. Jans Oosting schrijft: een schilmes, wordt gebruikt om boomstammen van de laatste restjes bast te ontdoen. Denk aan kaphout van oudere woningen. Eerst werd de ruwe bast verwijderd met een schilspade, dit is een smalle scherpe spade met krul. Hierna werd het schilmes gebruikt om de ronde palen geheel blank te krijgen. De persoon van wie ik dit voorwerp kreeg, noemde het een haalmes. Maar als ik zo de beschrijvingen hierboven zie, zou het zomaar allemaal hetzelfde kunnen zijn, met alleen een andere benaming ervoor.
Januari 2025
Dan het voorwerp van deze maand. Het is een stuk metaal met een scherpe kant en aan beide uiteinden een houten handvat. Wie weet het?
Oplossing december 2024
Welkom in 2025 en welkom bij weer een nieuwe “Rara”. Het voorwerp van afgelopen maand was een handdouche die voor de oorlog door kappers werd gebruikt. Bedankt Janny voor het aanleveren van dit leuke voorwerp. Ik ontving nog een reactie van Henk Blaauw op de Rara van afgelopen november. Henk mailde: “Het is inderdaad een soldeerbrander. De koker werd gevuld met gasoline of benzine. Aan het eind zit een hendel waarmee druk op de vloeistof wordt gezet. De vloeistof, in gasvorm, komt er dan voor uit en is uiteraard brandbaar. De eigenlijke soldeerbout ontbreekt op de foto. Deze wordt voor de vlam gemonteerd. De brander is ook zonder soldeerbout te gebruiken”. Henk heeft hier vroeger zelf mee gewerkt.
Bedankt voor de info!
December 2024
Dan naar het voorwerp voor deze maand. Janny Eefting had een erg leuk voorwerp voor me voor deze rubriek. Dit komt uit haar eigen collectie en is van voor de oorlog vertelde ze. Zoals u kunt zien is het een soort metalen bus met een handvat eraan. Bovenop zitten allemaal gaatjes. Wie het weet, mag het zeggen.
Oplossing november 2024
Zo vlak voor de feestdagen is dit alweer de laatste Rara van dit jaar. De tijd vliegt.
Het voorwerp van afgelopen maand was bij niemand bekend. Althans, ik heb er geen reacties op ontvangen. Dit voorwerp zag ik hangen in een restaurant op Tenerife. Mij werd verteld dat dit een oud lasapparaat is. Maar nu moet ik eerlijk toegeven dat mijn Spaans wel eens beter geweest is dus het zou zomaar kunnen dat het net iets anders is maar wel in die hoek thuis hoort.
Na wat eigen speurwerk zou het zomaar kunnen zijn dat het een soldeerbout of (messing) brander is.
Zeker weten doe ik dit dus niet.
November 2024
Het voorwerp van deze maand kwam ik vorig jaar tegen. Het hing aan de muur in een restaurant op Tenerife. Het is van volgens mij van metaal en zal een centimeter of 25 a 30 in lengte zijn geweest.
Wie weet wat het is?
U kunt uw reacties of eigen voorwerpen mailen naar rara-oesdorp@ziggo.nl Henk Jan Huizinga
Oplossing oktober 2024
Het voorwerp van afgelopen maand was een zogenaamde “slice”. Dit wordt door orthodontisten gebruikt. Als je een beugel draagt, gaat hij met die slice tussen je tanden door om ruimte te maken en de spanning eraf te halen. Ik spreek uit ervaring dat dit geen pretje is. Het resultaat is vaak echter wel mooi.
Oktober 2024
Dan het voorwerp van deze maand. Dit is een voorwerp die een bepaalde categorie mensen zeker zal herkennen. Over het algemeen zullen kinderen dit wel herkennen maar je ziet de laatste tijd toch ook wel dat volwassenen hiermee te maken hebben gekregen. Erg geliefd is hij niet maar wel zeer effectief en soms zelfs noodzakelijk. Het effect wat hij heeft is vaak wel enorm groot met vooral een erg mooi eindresultaat.Hij is ongeveer 8 tot 10 cm in lengte. Wie heeft een idee?
Oplossing September 2024
Op de Rara van vorige maand heb ik 1 reactie gekregen. Mogelijk komt dat omdat de foto erg onduidelijk en te donker was gedrukt. Hoe dit komt, is mij onduidelijk maar aan de andere kant, des te knapper is het dat Koos Maris mij het juiste antwoord mailde. Koos mailde me dat het een schietspoel van een weefgetouw is, wat ook juist is. Goed gezien Koos, bedankt voor je reactie!
September 2024
Begin dit jaar ontving ik een leuk object van Janko Kinds voor deze rubriek.
Zelf weet ik niet exact wat dit is. Ik heb wel een idee als ik goed kijk naar de vorm en de materialen maar waar werd dit nou voor gebruikt en hoe heet het. Weet u het?
Oplossing juni 2024
De meeste mensen zullen inmiddels weer thuis zijn van hun vakantie en de scholen en het werk is weer begonnen. Zo ook de rubriek Rara. Iedereen heeft lang de tijd gehad om erover na te denken wat het vorige voorwerp was. Weet u het nog, een rond geval met een mooie versiering, twee oortjes eraan en een tuitje bovenop. Ik heb er geen reacties op gekregen maar dat verbaast me eerlijk gezegd ook niet want deze was ook echt wel moeilijk.
Het gaat hier om een kruitfles uit de vroege 18e eeuw. De oorsprong hiervan is mogelijk het
Midden-Oosten of Indonesië waarbij Indonesië best eens waarschijnlijk zou kunnen zijn omdat de vader van een tante van mij deze wel eens meegenomen zou kunnen hebben uit Borneo, waar hij destijds een tijd
verbleven is.
Juni 2024
De laatste Rara voor de zomervakantie dus u kunt er even over nadenken. Dit object komt uit mijn eigen familie. Het is een zeldzaam object. Wie weet het antwoord?
Oplossing Mei 2024
De eigenaar van het voorwerp van vorige maand was er niet 100% zeker van maar hij dacht dat het een rietsnijder was. Coby Sterenborg is er flink in gedoken en heeft uitgezocht wat het is. Ze mailde me: Ik heb even moeten zoeken maar uiteindelijk heb ik gevonden en denk bijna zeker te weten wat het is. In eerste instantie dacht dat het gebruikt werd in de dakdekkers business. Daarna een ijszaag maar ik was niet zeker. En na nog meer zoeken kwam ik bij een erg leuke website uit en vond wat ik zocht, het is een hooizaag.
Een werktuig voor het versnijden van samen geperst hooi, mest of ingekuild veevoeder. De vaste fractie van de mest werd vroeger dagelijks uit de stal gevoerd en op één grote mesthoop gelegd. In de loop van het jaar, onder invloed van de weersomstandigheden (regen, wind, vorst, zon) verhardde deze hoop tot één opeengepakte massa. Wanneer in het voorjaar de mest werd uitgekeerd op het land moest zeker het onderste gedeelte letterlijk in stukken worden gezaagd om te kunnen vervoeren. Coby, bedankt voor je onderzoek en toelichting.
Mei 2024
Het voorwerp van deze maand lijkt op een ander bekender voorwerp, echter heeft dit voorwerp op mijn foto grote kartels erop zitten. Dit voorwerp is in mijn geval 85 cm lang.
U kunt uw reacties of eigen voorwerpen mailen naar
rara-oesdorp@ziggo.nl
Henk Jan Huizing
Oplossing april is:
Een lijmpotje voor beenderenlijm. In het kleine potje werd de lijm gedaan en die werd in de grotere pot gedaan waar water in warm gehouden werd zodat de lijm soepel bleef. Coby Sterenborg dacht dat het een smeltkroes was. Jan Geerts had het wel bij het juiste eind. Hij mailde me: het is een lijmpot voor beenderlijm, water in de grote en de lijm in de kleine en dan opwarmen, bij voorkeur op een petroleum stel, dan komt het niet zo gauw aan de kook, veelal gebruikt door meubelmakers. Bedankt voor de leuke toevoeging Jan. Ook Diana Legger had het goed. Zij heeft er ook een van haar vader, alleen zit daar geen binnenpotje in. Wellicht zijn er meerdere versies van?
April 2024
Het voorwerp van deze maand bestaat uit twee delen die in elkaar passen. Heel groot was het niet, het werd in de hand gedragen. Wie weet wat dit is?
U kunt uw reacties of eigen voorwerpen mailen naar
rara-oesdorp@ziggo.nl
Henk Jan Huizinga
Antwoord maart
Er kwamen aardig wat reacties op mijn vorige voorwerp. Harm Bouma mailde: natuurlijk zou je er ook mooie randjes voor je taartbodem mee kunnen maken, maar het eigenlijke doel is het scherpen of vormen van een slijpsteen. Dat heet ook wel “dressen” Het apparaat is dus een dresser of scherper voor slijpstenen. Gerrie Brands laat me weten: Een Amaril slijpmachine heeft vaak links en rechts slijpstenen. Een brede fijne (4/5 cm) voor houtbewerking of beitels te slijpen en een smalle grove (2/3 cm) voor ijzerwerk b.v. bramen, boren en ander ijzerwerk mee te slijpen. Nieuw zijn deze slijpsteen aan de voorkant hoekig en haaks. Door veelvuldig gebruik zijn ze dat niet meer. Doormiddel van dit voorwerp kun je de slijpsteen weer hoekig en haaks maken. Dit is inderdaad waar dit voorwerp voor bedoeld is. Ook Joop Hilverink, Clem Cruse, Frank Sturkenboom en Roelof Mones Rzn hadden het correct.
Maart
Het voorwerp van deze maand iets totaal anders. Het is een voorwerp wat je in de hand moet houden. Wat het is en waar het voor gebruikt wordt, hoor ik dan graag van u.
Antwoord Februari
Was het voorwerp van afgelopen maand te moeilijk, of juist veel te makkelijk waardoor veel mensen dachten dat ik overstelpt zou worden met reacties en dus niet gereageerd hebben? Ik had zelf wel verwacht dat men dit zou weten. :-) Het is namelijk een karn. Deze karn trof ik onlangs aan op een kaasboerderij op Den Burg, Texel. Deze karn komt uit ongeveer 1910. De karn ving de room op die door de centrifuge werd gescheiden. De room werd vervolgens gekarnd. Karnen is het proces waarbij room in beweging wordt gebracht. Hierdoor klonteren de vetbolletjes in de room, wat het begin is van boter. Dit is niet mijn eigen wijsheid maar dit stond er op een bordje bij.
Februari
Onlangs was ik een nachtje weg naar een van de Waddeneilanden en daar zag ik in een bepaald gebouw deze ton staan, wat mij brengt naar het voorwerp van deze maand. Ik zal niet zeggen welk gebouw het was want dan geef ik wellicht al teveel prijs.
Wie heeft een idee wat dit is?
Henk-Jan Huizinga
Antwoord Januari
Op het voorwerp van januari ontving ik een reactie, van Piet Hagens.
Piet liet mij weten: het voorwerp op de foto is een steun voor meet gereedschap, de micrometer, is een rond klokje wat aan het eind van de flexibele arm wordt geplaatst. De voet is als magneet in te stellen, zodat hij op metaal stevig vast zit, daarna kan je de micrometer met de flexibele arm tegen het te meten object afstellen, bijvoorbeeld een vliegwiel van auto, door het vliegwiel dan te draaien, meet je de slingering, of vlakheid hiervan, uiteraard alles wat draait is hiermee te meten.
Nou Piet, je hebt deels gelijk, het betreft namelijk een 3e handje. Dit 3e handje kan je voor je neerzetten op een bureau of werkbank en iets aan het uiteinde vastklemmen om te solderen of iets dergelijks, zodat je je eigen handen vrij hebt.Piet had wel gelijk qua magneet, echter zorgt de knop op de voet ervoor om de delen van de arm naar elkaar toe vast te draaien zodat de hele arm magnetisch wordt. Bedankt voor je reactie Piet!
Henk-Jan Huizinga
Januari 2024
Dan het voorwerp van deze maand. Dit voorwerp is niet heel groot en kan bijvoorbeeld op een tafel geplaatst worden. Maar wat kan je er nou mee?!?
Henk Jan Huizinga
December 2023
Het voorwerp van deze maand mag dus wel ietsje moeilijker denk ik.
Ik denk dat dat met onderstaande stoel wel gelukt is. Dit is een houten stoel met een bijzondere zitting zoals u ziet. Boven de stoel steekt een metalen stang uit met een soort klem. Deze stoel staat in een overheidsgebouw in provincie Groningen. Wie weet waar deze voor gebruikt werd?
U kunt uw reacties of eigen voorwerpen mailen naar rara-oesdorp@ziggo.nl
Henk Jan Huizinga (eigen foto’s)
Antwoord november 2023
Op het voorwerp van afgelopen maand heb ik aardig wat reacties gehad en ze waren allemaal juist.
Het was inderdaad een zaklamp. Er kon een platte “zwarte kat” batterij in met twee van die lipjes.
Gerrie Brands mailde mij dat het ook leuk was om iemand uit te dagen om zijn/haar tong tegen die lipjes van de batterij te houden. Ik denk dat iedereen wel weet wat er dan gebeurde. Daarnaast laat Gerrie ook weten dat het bolle glas uitermate geschikt was om in de zon een vuurtje mee te stoken. Bert van der Lit liet weten dat zijn vader dergelijke zaklampen in militaire dienst gebruikte. Ook Ria van Noort, Gea Geertsema, Jan de Beer, Jan Warringa en de mij bekende “hondenuitlater” hadden het allemaal goed. Iedereen dank voor de reacties
November 2023
Dan nu het voorwerp van deze maand. Dit exemplaar past in je handpalm maar er zullen ongetwijfeld grotere exemplaren zijn geweest. Hoe oud deze is durf ik niet te zeggen maar aan de slijtage te zien,
is deze veel gebruikt.
U kunt uw reacties of eigen voorwerpen mailen naar rara-oesdorp@ziggo.nl
Henk Jan Huizinga
Antwoord Oktober 2022
Op voorwerp van vorige maand heb ik twee reacties ontvangen en die waren beiden juist.
Het was een moerensplijter. Piet Hagens mailde: Ik wil even reageren op
rara wat is het, in de uitgave van oktober 2023. Dit voorwerp is een moeren splijter, wordt (nog steeds) gebruikt bij beschadigde, of rond gedraaide moeren. Harm Bouma liet mij het volgende weten: Het voorwerp op het plaatje is een z.g. moerensplijter. Je plaatst het ringvormige deel over de vastzittende moer, en draait dan de spindel aan totdat de beitelvormige punt aan de spindel de moer splijt. Vervolgens kun je die “rot-moer” dan losdraaien. Daarna kun je ook de WD-40 opruimen, want dat had je natuurlijk eerst tevergeefs geprobeerd. Heren, bedankt voor jullie reacties. Vooral de WD-40 van Harm klikt mij persoonlijk wel bekend in de oren.
Oktober 2023
Deze maand heb ik iets compleet anders gevonden.
Het is een voorwerp wat niet zo heel groot is.
Je kan het in de hand houden en aan de rechterzijde
op de foto zit schroefdraad.
Wie weet wat dit is?
Henk Jan Huizinga
Antwoord september 2023
Afgelopen maand was mijn eerste “Rara” item in het dorpskrantje en het was even spannend voor mij of er mensen zouden zijn die weten wat voor apparaat het was. Rene Kuipers was er heel snel bij. Oes Dorp lag nog maar net in de brievenbus bij ons in de straat of hij stuurde me al een appje met “grindverdeelmachine”. Het woord zegt het al, een verdeler van grind op een spoor. Het zou kunnen. Niet veel later was ik met onze hond aan de wandel en kwam ik een andere, uiterst vriendelijke, hondenbezitter tegen waar ik altijd even een praatje mee maak (naam bij mij bekend maar zijn naam wilde hij liever niet in dit artikel). Hij had de foto gezien en had het idee dat het een soort deegmolen was maar zeker was hij er niet van. Paar dagen later ging de bel bij mij thuis. Daar stond de mede-uitlater met een brede lach voor de deur. Het was toch geen deegmolen maar hij wist nu zeker dat het een onderdeel van een tractor motor is. Hij had zelfs een filmpje op internet opgezocht en liet mij dit zien. Inderdaad, wat ik op het filmpje zag, leek erg op mijn voorwerp maar dan met wielen en een stuur. Het is dus heel goed mogelijk dat dat het is. Beiden bedankt voor de reacties!
September 2013
Dan het voorwerp van deze maand. Ik heb dit apparaat afgelopen maand ergens in het schitterende Zweden langs de kant van de weg zien staan. Zelf heb ik geen idee wat het is. Het lijkt alsof het iets is geweest wat gebruikt werd op een spoor, maar daar kan ik compleet naast zitten. Aan de voorkant zit een trekstang dus hij werd waarschijnlijk voortgetrokken. Bovenop, in het midden zit een gat waardoor je naar beneden kan kijken. Wie heeft een idee waar dit voor bestemd was?
Henk Jan Huizinga
Antwoord juni 2023
Zoals in de vorige Oes Dörp te lezen was, is Bert van der Lit gestopt met deze rubriek en mag ik het vanaf nu overnemen. Bert, bedankt voor al die jaren leuke voorwerpen. Op het laatste voorwerp van Bert zijn twee reacties binnengekomen. Zowel Jans Oosting als Marchinus Elting gaven hetzelfde antwoord, inclusief een mooie aanvulling. Beiden gaven aan dat het een gierpomp is maar dat er nog twee slangen ontbreken. Jans Oosting schrijft: “deze pomp werd tot in de jaren zestig van de vorige eeuw gebruikt om de gierkelders handmatig leeg te pompen. Met de komst van de vacuümtank en de loopstallen was het snel gedaan met de zogenaamde kattenkop”. Beiden bedankt voor jullie reactie.
Juni 2023
Het voorwerp van deze maand dateert volgens mij nog van begin 20ste eeuw. Maar ik laat me graag verrassen, en hoop dat iemand precies weet wat het is. Nog even een tip; het stond bij een oude watermolen.
Dit was tevens mijn laatste “Rara wat is dit”. Ik ben hier in februari 2017 mee begonnen en heb het met veel plezier gedaan. Iedereen hartelijk bedankt voor de leuke reacties die ik kreeg.
Ik stop bij Oes Dorp , maar niet getreurd. De rubriek blijft bestaan. Ik mag het stokje overdragen aan
Henk Jan Huizinga die vanaf het seizoen ‘23/’24 u zal verrassen met allerlei vreemde voorwerpen.
Bert van der Lit
(eigen foto)
Antwoord mei 2023
De afgelopen maand hebben we verschillende leuke reacties gekregen. En men had het bij het rechte eind. Zo laat Angela Raanhuis ons via de mail weten;” Het getoonde apparaat is bedoeld om met een krijtstreep de gewenste lengte op een broek of rok aan te geven. Er hoort een slang met ‘ballonnetje’ bij waarin je knijpt om het krijt door de platte sleuf op het kledingstuk te verstuiven. Dat was niet de enige, Jan Wierenga appt me; “ is het niet een krijtstrepen trekker op stoffen voor een
kleermaker?” Bedankt voor de leuke reacties. Dit voorwerp bracht mij in ieder geval weer even terug naar mijn jeugd, waar ik m’n moeder moest assisteren als ze zelf weer een jurk maakte.
Mei 2023
Voorwerp van de maand mei. Iets wat bij mij persoonlijk veel leuke herinneringen opwekt. Het werd bij ons thuis veel gebruikt. Al zie je het vandaag de dag nog nauwelijks gebruikt worden. Zeker de creatieve mensen met huisvlijt zullen dit denk ik wel herkennen. We hopen dat u ons komt vertellen wat het is.
Antwoord april,
We hebben helaas geen reactie gehad op de laatste foto. Terwijl ik toch denk dat er zeker wel mensen zijn die dit weten. Schroom niet om te reageren, en mocht u uw naam hier niet in wilt hebben zullen we dat zeker respecteren. Dit is een zadelbeugel. Hier staat hij rechtop, maar aan de muur gemonteerd kun je er een zadel op leggen en de teugels kunnen onderaan de haak gehangen worden.
April 2023
Maar dan nu het nieuwe voorwerp. Ik liep laatst zomaar in de kringloopwinkel en zag daar deze rare beugels. Tenminste dat lijken ze me te zijn. Er zal vast iets aan opgehangen moeten worden. Ik had het nog nooit gezien en ben benieuwd of iemand dit herkent.
Antwoord Maart:
Henk Jan Huizinga mailde ons ”Mijn oma had zo’n ding. Dit is een blikken of tinnen spaarpot van zo’n 40 cm breed met allemaal sleufjes in het deksel. Hieronder zaten allemaal vakjes waar je geld kon sparen voor diverse zaken. Uit mijn hoofd voor auto, vakantie, witgoed en diversen. Er waren ongetwijfeld meer spaardoelen of uitvoeringen maar ik weet nog dat ik vaak met deze spaarpot (of moet ik spaarblik zeggen)
in mijn handjes heb gestaan. Op de foto in Oes Dorp is het gat onder “kleding” een sleutelgat want hij moest natuurlijk wel op slot kunnen. Henk Jan bedankt, je had het helemaal correct. Tot en met het sleutelgaatje aan toe. Even voor de duidelijkheid een foto van het gehele voorwerp.
Maart 2023
En dan nu het voorwerp van deze maand. Het is een close up van een voorwerp. Dit komt nog uit de jaren ‘40/ ‘50. Toen het huishouden nog op school onderwezen werd en er zuinig omgesprongen moest worden met het geld. De tijd van het lavet om je te baden en de wringer om de was droog te krijgen. Ik hoop dat er ook nu mensen zijn die dit herkennen, en wil ze bij deze uitdagen om ons dat te laten weten.
Bert van der Lit (eigen foto)
Antwoord februari:
Ook op het voorwerp van de vorige keer is gereageerd. Ik had hier eigenlijk weinig of geen verwachting van. Maar toch krijgen we een reactie van Lia Potjer. Ze schrijft hierover: “Nu een reactie op de foto, want dat was de reden van de mail, volgens mijn vriend is de foto van februari een kachel weerstand.” En dat is goed gezien. Het is een kachelweerstand uit de citroén C4. Iedereen bedankt voor de reacties, dat is altijd leuk om te zien.
Februari 2023
We kunnen ook niet alle raadsels ontrafelen, al moet ik wel bekennen dat ik deze wel graag zou willen weten. Op een of andere manier intrigeert me dit voorwerp wel. Misschien dat we deze maand meer succes hebben. Deze maand gaat het om een onderdeel van een geheel. Ik heb wel een vermoeden, maar ben heel benieuwd of er nog meer mensen mijn idee delen. Kijkt u eens goed en laat het ons dan weten.
Een gokje is ook welkom.
(foto Hettie Klein)
Antwoord Januari:
Hoe leuk is het om alsnog een reactie te krijgen over een voorwerp, geplaatst in januari. Het betreft hier nog even het puntige voorwerp wat door Ruth Pieterman ingezonden was. Hierover schrijft Harm Bouma: “In een tijd dat blikjes nog geen aftreklipjes hadden kon je met dit apparaatje een gaatje prikken in bv een blikje gecondenseerde melk. Wel 2 gaatjes, één om te schenken, de tweede daartegenover om de lucht er in te laten”.
Januari 2023
Helaas voor Ruth Pieterman hebben we geen reacties gekregen over dit voorwerp.Een klein voorwerp van een soort kunststof, met in het midden van het brede rondlopende deel een hele scherpe metalen punt.
November 2022
Voor deze keer heb ik een voorwerp gefotografeerd wat ikzelf nog nooit eerder gezien had.
Het is ca 4 bij 1,5 cm groot en gemaakt van ijzer.
Voor zover ik weet komt het voort uit de bakkersgilde.
Ik ben benieuwd of iemand weet wat dit is?
Oktober 2022
Antwoord:
Wat was nu het voorwerp van de maand oktober? Misschien wordt het hier in deze streek niet veel gebruikt, maar ik ken het als een ”vorentrekker”, of “sleuven trekker”. Door de pinnen in de grond te drukken en dan over het veld te lopen creëer je 4 sleuven in de grond waar je het zaaigoed in kunt doen om vervolgens de sleuven weer te dichten. Voor gewassen als worteltjes en rode bieten is dit een gemakkelijke manier om het zaaigoed netjes en snel te verdelen. De planten komen dan netjes in een rij op en dat is weer gemakkelijk oogsten.
En dan nu het nieuwe voorwerp van de maand oktober. Ik weet eerlijk gezegd niet zeker of dit voorwerp wel veel gebruikt werd door de mensen. En of dat dit verkocht werd. Ik heb hier een eigen gemaakt exemplaar en ben benieuwd of iemand er iets in herkent. Het zal geen verrassing zijn als ik vast vermeld dat dit voorwerp in de tuin gebruikt wordt. U bent het misschien nu wel gewend dat ik u ieder maand een voorwerp presenteer. Toch zou ik het ook leuk vinden als u, de lezer, een foto van een voorwerp stuurt met de vraag; ”rara wat is het?” Dit mag ook als u zelf al weet wat het voorwerp is, we houden wel van een uitdaging. Ik zie uw foto’s graag tegemoet.
Bert van der Lit (eigen foto)
September 2022
Antwoord:
Het voorwerp van de vorige keer was ook aanleiding tot reacties. Via de mail en de app kreeg ik een eenduidige uitleg van de verschillende mensen. Het is zoals velen blijkbaar nog weten een wringer. Deze werd gebruikt om het ergste vocht uit de was te drukken voordat deze te drogen werd gehangen. Blijkbaar is dit voorwerp nog niet zo lang uit onze huizen verdwenen en weet men nog goed hoe je aan de zwengel moest draaien en hoe zwaar dat soms ging. Iedereen bedankt voor de leuke reacties
Voor het nieuwe voorwerp gaan we een stukje terug in de tijd.
Vroeger ( begin van de 20ste eeuw) zag je dit in vele huishoudens.
De tijden veranderen en de techniek gaat door en daarom is dit voorwerp verdwenen uit de huizen. Maar toch daag ik u uit om me te vertellen wat het is.
Juni 2022
Antwoord:
In het laatste nummer van jaargang 34 vroeg ik naar de herkomst van dit voorwerp. Er is me verteld dat het een soort van appelboor is. Ik moet u zeggen dat ik er ook wat aan twijfel, maar goed zo werd het wel aan mij uitgelegd.
Mocht u nu als nog zien wat het is en kunt u het bevestigen of weerleggen, schroom dan niet om ons te mailen.
Het nieuwe voorwerp zal vast meer tot de verbeelding spreken. Ik zag het staan op een markt hier op de Brink bij de Boshof. Ik vind het gewoon een grappig apparaat. Ik heb mijn oma er nog wel eens mee aan het werk gezien.
Rara wat is het?
Mei 2022
Antwoord: Helaas heeft niemand het voorwerp herkend en blijft het nog een raadsel. Er zijn wel suggesties gedaan.
Zo zei iemand; “misschien een sluiting voor een landhek waar dan het hek in valt ” en iemand zei; ”een V-vorm waar een mast van een schip op kan rusten”. Echter zeker weten we het nog niet. Mocht iemand toch nog een idee hebben hoor ik het graag.
Voor deze keer heb ik een voorwerp waar ik echt niet van weet wat het is. Ik liep laatst in Emmen over de vrijmarkt en zag het voorwerp op een kraam staan. Ik vond het zo apart dat ik vroeg aan de verkoper wat het was of waar het voor diende. De man had echter geen idee. Hierdoor word ik alleen maar nieuwsgieriger. De verkoper overigens ook. Wie kan ons helpen? Wat is dit?
April 2022
Antwoord: Deze keer wist iemand wat voor voorwerp ik bedoelde. Frank Sturkenboom had het bij het rechte eind toen hij ons mailde: Het zijn twee delen van de slinger van een krik. Het wordt gebruikt om een wiel van de auto te verwisselen. Bedankt Frank voor je reactie.
Deze maand vraag ik de aandacht voor een onderdeel. Ik denk dat we deze of een vorm ervan allemaal wel thuis hebben. Misschien wel zonder dat we ons er bewust van zijn. Ik moet bekennen dat ik het voorwerp liever niet gebruik. Mocht u weten waar het om gaat hoor ik het graag van u.
Maart 2022
Antwoord maart 2022
Het onderdeel waar ik vorige maand nieuwsgierig naar was, is helaas niet herkend. Het is een “tailpiece” van een gitaar. Hieraan worden de snaren bevestigd en over een kam geleid. Zo kunnen de trillingen bij de klankkast komen en horen wij die als muziek.
Deze maand heb ik weer een nieuw voorwerp.
Het is eigenlijk een onderdeel van iets. Circa 16 cm lang en 8 cm op het breedste punt.
Ze zijn er in vele soorten en maten.
Ik ben benieuwd of iemand weet waar ik het over heb.
Antwoord: Februari 2022
De vorige keer vroeg Evert zich af wat voor voorwerp hij had. Welnu.
Evert we hebben het antwoord op je vraag gevonden. Het ging om een kettinkje zoals op de foto getoond was.
Al direct op de donderdag nadat de Dorpskrant verspreid was werd ik gebeld door Geert Klinkhamer. Hij vertelde me dat hij ongeveer 7 jaar in Oman gewerkt had. Van 1973 tot 1980. En in die periode had hij dergelijke sierraden wel gezien. Aan dit sierraad worden dan aan de middelste ring de handjes van Fatima gehangen. Het handje van Fatima of de Khamsa is in het volksgeloof een beschermende handvormige amulet Ze worden door dames om de hals gedragen en zouden de drager bescherming bieden. Soms is er in plaats van handjes aan de middelste ring een koranhanger bevestigd. In deze hanger zit dan een klein boekje of tekst uit de Koran.
Februari 2022
Deze maand wil ik graag de aandacht vragen voor deze voorwerpen, ingestuurd door Evert Bakker. Hij vraagt ons mee te denken over wat dit is en zegt zelf; “Hij is 10 cm en ik denk van zilver. Zelf denk ik dat het uit Nederlands Indië komt. Ik heb het gekregen van een mevrouw, wiens man het heeft voor de KNIL.”
Bert van der Lit (eigen foto’s)
Januari 2022
Antwoord:
De afgelopen maand heb ik verschillende reacties gekregen op de gedetailleerde foto. Jan Wierenga was er als eerste bij; volgens mij is de ‘Rara’ deze keer een boor! Een soort elektrische boormachine avant la lettre, niet voortgedreven nog door elektriek, maar door handkracht, via een draaihandvat en allerlei tandwielen. Niet veel later volgde de reacties van Henk Weggen die zei; Het getoonde voorwerp is een onderdeel van een hand aangedreven boormachine, de voorloper van de elektrische. En Marja Sprangers; Volgens mij is het een handboor. Je draait met de hand, met deze handboor een gat in het hout. Mijn opa had zo’n ding in de werkschuur liggen. Allemaal goed gezien en bedankt voor de leuke reacties. Het was inderdaad een boor zoals op de foto bovenaan de pagina.
Deze maand is de vraag iets anders dan anders. Deze keer zoom ik in. U krijgt een deel van het voorwerp te zien, en ik daag u uit om ons te vertellen wat het is. Uiteraard laat ik u de volgende maand het gehele voorwerp zien.
Bert van der Lit
(eigen foto)
December 2021
Antwoord:
Volgens Jan Vrieling is het voorwerp “een schippershaak waarvan de lange steel nog ontbreekt” Dat de steel ontbreekt is goed gezien echter kan de inzender van vorige maand de exacte oplossing geven. De oplossing is: Een brandhaak. De brandhaak, met een lange steel (ca. 400-650 cm) werd gebruikt om bij een uitbrekende brand gaten in het strooien dak te maken, het stro of het riet van een dak te trekken om te beletten dat het vuur zich uitspreidt. Om het vuur te helpen doven werden de gevels en muren met het uiteinde van de brandhaak omvergeduwd. Reeds in 1600 wordt al gesproken over brandhaken. Ladders en brandhaken werden onder een afdak bij het kerkhof gehangen en met kettingen en sloten beveiligd.
De redactie kreeg via de mail een inzending van een Oringer met de vraag over een oud stuk gereedschap.
De vraag luidt; Waarvoor werd dit gebruikt en door wie? Het gaat dan uiteraard over het stuk gereedschap wat op de foto staat afgebeeld.
Bert van der Lit (eigen foto)
November 2001
wat het is. Ik heb het nog niet eerder kunnen plaatsen vanwege de vele verzoeken die ik binnen krijg. Overigens is dat heel erg leuk en hoop ik dat de lezers foto’s blijven sturen van aperte voorwerpen. Dit voorwerp is ongeveer 7 cm hoog, maar volgens de eigenaar is het absoluut geen peper of zout vaatje. Wie kan ons helpen en vertellen waar we hier mee te maken hebben?
Oktober 2021
Antwoord:
De redactie heeft helaas geen enkele reactie gekregen over het geschreven gedicht “Old Oring op riem”. We zullen het bewaren en wie weet…. Toch nog maar even de beginregels en een herhaalde oproep of iemand dit gedicht herkent. De zwalvies vleugen as gekknum ’t hoes het vee gunk in de wei, D ‘appel- en pereboomnkwaamn in knop, de winter was veurbei. De tuugrikknweurnhèn boeten zet, ’t beddegoed mus in de wind, de kleerkasten leeg, alles weur schoont, zo beleefden wij ’t veurjaor as kind.
Deze maand wijk ik iets af van de gebruikelijke voorwerpen. We liepen met de redactie tegen het volgende aan. Ter gelegenheid van het 25 jaar bestaan van de dorpskrant heeft een oringer een gedicht geschreven. Het is nog op een traditionele typmachine geschreven. Waarschijnlijk is dit nergens digitaal bewaard gebleven en is het voor de schrijver wel erg leuk om zijn/ haar gedicht terug te krijgen. Het gedicht heet “Old Oring op riem “ en begint als volgt;
Old Oring op riem
De zwalvies vleugen as gekkn um ’t hoes
het vee gunk in de wei,
D ‘appel- en pereboomn kwaamn in knop,
de winter was veurbei.
De tuugrikkn weurn hèn boeten zet,
’t beddegoed mus in de wind,
de kleerkasten leeg, alles weur schoont,
zo beleefden wij ’t veurjaor as kind.
Het is een drie pagina tellend gedicht. Als u dit
herkent of als u weet wie dit geschreven heeft horen we dat graag.
Wij hebben geen idee wie de schrijver is, maar we willen het graag aan hem/haar terug geven.
De titel van het gedicht is nog met de hand geschreven.
Misschien kan iemand het handschrift nog wel
herkennen. Ik hoop van harte dat we de dichter vinden.
Bert van der Lit (eigen foto)
SEPTEMBER 2021
Antwoord:
Helaas zijn we niets wijzer geworden omtrent de vraag van Gerda. Wat deze ca 5 cm grote zilverkleurige buisjes zijn is nog steeds een raadsel. Mocht u als nog meer weten of een inschatting hebben horen we dat graag.
Voor de maand september heb ik echt een opgave aan alle lezers van de dorpskrant. Ik kreeg een mail van Gerda Stevens. Ze vraagt om de hulp van de lezers van de dorpskrant en ze schrijft: Wie weet of er nog dorpsgenoten zijn die dit kennen.?
Daarom laat ik u alvast nadenken over een meer alledaags voorwerp.Mocht u weten wat het is, mail ons dan. Ik ben benieuwd.
Iedereen al een fijne vakantie en tot september
Mei 2021
Het voorwerp van deze maand is ca 40 cm lang en volledige van ijzer.
Het voorwerp is gefotografeerd bij MK objecten. Laat ons maar weten als u denkt te weten wat het is.
Er is de afgelopen maand veel gereageerd op de vraag “rara wat is dit?”. Heel erg leuk om te zien hoe er meegedacht wordt. Hieronder even een greep uit de reacties van de afgelopen maand.
Gerda Stevens zegt; Volgens mijn man is dit een wringijzer wat veel in de staalindustrie wordt gebruikt.
Jan Plat laat ons weten; Het voorwerp van mei 2121 is een wringijzer, wordt gebruikt in een smederij voor draadsnijden. Henk Weggen mailt ons; De oplossing van het getoonde exemplaar in het mei nummer, is een houder voor een
snij-ijzer. Met een snij-ijzer kan schroefdraad op een ronde staaf of iets degelijks gesneden worden, door een verschil in diameter kan men in deze houder verschillende snij-ijzers gebruiken.
Jan Vrieling; Het afgebeelde voorwerp is volgens mij een houder voor snijplaten om schroefdraad te snijden op voorwerpen. Ergo, het is een snijplatenhouder.
De vraag “rara wat is het?” is deze maand een stuk eenvoudiger. Ik hoop dat de trouwe lezer ons niet in de steek laat en ons gaat vertellen wat het voorwerp volgens hem / haar is.
Het is een betonnen voorwerp van ca 40 cm hoog en heeft een doorsnede van ca 30 cm.
Het is hol van binnen echter heeft het geen bodem
Helaas heeft er niemand gereageerd op de vraag van vorige week.
Toch leek me de opgave niet heel moeilijk. Het betrof een sokkel.
Een betonnen voet waar een beeld op gezet kan worden.
.png)
Bert van der Lit (eigen foto)
Antwoord:
De uitleg komt van Bert Oost en is eigenlijk best eenvoudig en luidt als volgt: Het voorwerp is een schofthoogtemeter en was tot 1963 in gebruik bij de gemeentelijke politie. Tot dat jaar was het toegestaan om honden een kar te laten trekken.
Tot het einde van de oorlog was het gebruikelijk dat de bijv. melkboer of schillenboer langs de klanten ging met een kar getrokken door een hond. Na de oorlog werden de honden steeds meer vervangen door paarden of auto's. Toch duurde het nog tot 1963 voordat het verboden werd om trekhonden te gebruiken. De hondentrekwet bepaalde, naast nog wat andere verplichtingen, dat een hond een bepaalde minimale schofthoogte moest hebben. De gemeentepolitie moest deze wet handhaven. Het voorwerp op de foto's was hiervoor een hulpmiddel. Je ziet op de stok een maat aanduiding en hoogte kon worden ingesteld. De stok kon naast de hond gezet worden en de schofthoogte afgelezen worden. Het hulpmiddel werd een schofthoogtemeter genoemd. Als de hond niet de wettelijke schofthoogte voldeed volgde vaak een boete.
Ook een reactie van Marja Sprangers.
Een meetlat om paarden en pony's te meten. De dwars liggende lat werd op de schoft van het paard of pony gelegd. Het was om te bepalen in welke categorie de pony
behoorde.
En waar heeft u dit voorwerp gezien? Het is ca 7 cm lang en 1 cm op het breedste punt.Ik hoop dat er iemand is die ons niet alleen kan vertellen wat het voorwerp, maar ook de uitleg kan geven hoe het werkt.
Nog even het voorwerp van januari. Helaas heeft niemand hierop gereageerd. Misschien is het wel zo mysterieus dat het altijd wel een raadsel zal blijven. Maar als u toch weet wat dit is, mail ons dan. We hopen dat we toch nog achter kunnen komen, want eerlijk, ik weet het ook niet.
December 2020
Bert van der Lit (eigen foto’s)

*Voor deze maand heb ik een kleine verzameling voorwerpjes. Het zijn naar mijn mening delen van een soort gereedschap, echter heb ik geen idee waarvan. De koperen onderdelen hebben allemaal een zelfde schroefdraad. Echter zijn de uiteinden allemaal verschillend. Ik hoop dat iemand dit herkent.
Bert van der Lit
September 2020
Helaas hebben we geen reacties gekregen op het voorwerp van de maand september. Wie weet wat voor “doosje” dit is? Het is ca 7 x 4 cm groot als het dicht is. Duidelijk zijn de letters: N.C.V. Het is gemaakt van een soort metaal. Wie kan ons als nog helpen en vertellen wat dit is? Ach ja soms komen we er niet achter wat het voorwerp is.
Dit is uiteraard erg jammer, maar hoort er bij.
Wie weet wat voor “doosje”dit is? Het is ca 7 x 4 cm groot als het dicht is.
Duidelijk zijn de letters: N.C.V. Het is gemaakt van een soort metaal.
Wie kan ons helpen en vertellen wat dit is?
(eigen foto’s)
Bert van der Lit
Oplossing Juni 2020
Henk Jan Huizinga stuurde ons een reactie met de oplossing: Ik denk dat dit een ouderwetse centerpunt is.
Om bijvoorbeeld een puntje in hout of steen te kunnen zetten waar je een gat moet boren. De twee standen heeft te maken met de hardheid van het materiaal waarop je een punt moet “schieten”. De sterkste stand is voor steen, de wat zachtere is voor hout.
Juni 2020
En dan nu de vraag van deze maand. De vraag komt deze keer van Piet Hagens. Hij stuurde ons een tweetal foto’s en een vraag. “Op de foto's ,een gereedschap waar mijn buurman mee kwam, of ik wist wat het was, ik heb een vermoeden, maar hoor graag van iemand, die het zeker weet wat het is. Met het schuifstuk kan je een veer, in twee standen spannen, als je hem dan ontspant schiet het op een hard stalen punt. Er staat geen merk op, en wat er op staat, is in Engels .”
In het volgende nummer komt de uitleg, echter zal dit pas in september zijn aangezien de dorpskrant er even twee maanden tussenuit gaat. Maar laat u dit niet weerhouden om ons te laten weten wat het voorwerp volgens u is.
Bert van der Lit
Mei 2020
Oplossing
Sorteerbakje van de schoenmaker met al zijn soorten/maten mini spijkertjes voor het repareren van schoenen, kon hij ze zo gemakkelijk pakken doordat het draaibaar is “.
--------
Deze maand ben ik zelf erg benieuwd of er iemand is die de vraag van kan beantwoorden. Deze maand hebben we een voorwerp dat werd aangeleverd door dhr. G de Vreede. Ook kreeg ik deze foto’s toegestuurd. Het was voor mij een
volkomen onbekend iets, en dus des te leuker.
Het is een schaaltje op een voet ca. 10 cm van de grond. Het schaaltje is ca. 20 cm in doorsnede en verdeelt in
allerlei bakjes. In het midden van de schaal zit een gat en het schaaltje is ook afneembaar van de voet, zoals op de foto hier onder te zien is. Als het schaaltje op de voet geplaatst wordt kan deze gemakkelijk rond draaien.
In het volgende nummer komt de uitleg, maar toch hoop ik dat er iemand de uitdaging aan gaat en ons vertelt wat voor voorwerp dit is
Foto: G de Vreede
April 2020 oplossing
Ik had de afgelopen maand deze klem in de rubriek geplaatst. Daar is heel leuk op gereageerd. Het is inderdaad een bankschroef. Echter blijft er toch nog iets een beetje onbeantwoord. Jan Geerts schreef: “volgens mij is het een bankschroef, de lange stang werd er aan gezet om het op een dikke balk te kunnen plaatsen, je ziet ze in allerlei maten, ook soms de stang met een plat stuk aan het eind voor de bevestiging op een plank /werkbank waarschijnlijk ooit door de plaatselijke smeden gemaakt?? Maar het kan ook fabriekswerk zijn ? Meerder keren ontving OSR dit wel bij het oude ijzer. Zou je grotere exemplaren willen zien kijk dan eens een keer in het gereedschapsmuseum op
Polweg 1 in Exloo, na de corona tijd.
---------------------------------------------------------------
En inderdaad zijn er duidelijke overeenkomsten tussen de twee voorbeelden en het tot nu toe onbekende voorwerp. Maar of ze nu door smeden zijn gemaakt of uit de fabriek komen blijft nog even de vraag.
Deze maand heb ik een voorwerp wat lijkt op een soort bankschroef en/of klem. Maar waar werden deze precies voor gebruikt. Ik hoop dat iemand me hiermee kan helpen. Als u hier meer over weet, of er gewoon op wil reageren, schroom niet en mail ons.
Maart 2020 oplossing
Op de vraag van de vorige keer is positief gereageerd. Al snel kregen we een reactie van dhr. Geerts. Hij mailde ons; In Exel denkt ze dat we ze 't wete'n, tis een glassnieder. Ook kregen we te horen dat het wel eens een messenslijper zou
kunnen zijn. Naar aanleiding hiervan ben ik es gaan zoeken en inderdaad het is een antieke glassnijder. De eerste glassnijders waren voorzien van een klein diamantje. Hiermee kon een kras in het glas gemaakt worden. Later werd dit diamantje vervangen door een klein wieltje van gehard metaal waardoor nauwkeuriger gewerkt kon worden. Tegenwoordig is het wieltje bij de betere glassnijders gemaakt van wolfraamcarbide. Bedankt voor alle reacties.
Februari 2020 Antwoord.
In februari is een “leest”. De schoenmaker kon de schoenen omgekeerd over de leest heen trekken om zo de schoen te repareren. Bij dit voorwerp is de uitdrukking ontstaan: Schoenmaker blijf bij je leest”. Het nog altijd veel gebruikte spreekwoord is ontleend aan een verhaal over de beroemde Griekse schilder Apelles die in de vierde eeuw voor Christus leefde. De kunstenaar verborg zich graag achter zijn schilderijen zodat hij kon horen wat toeschouwers werkelijk van zijn kunstwerken vonden. Op een dag hoorde hij zo dat een schoenmaker commentaar had op een van zijn schilderijen waar schoenen waren afgebeeld. Volgens de schoenmaker was één van de schoenen op het werk niet helemaal correct afgebeeld. Er ontbrak volgens hem namelijk een vetergat. Apelles trok zich de kritiek aan en besloot het werk aan te passen. Korte tijd later bekeek de schoenmaker het gewijzigde schilderij nogmaals en opnieuw had hij wat aan te merken. Dit keer zei de schoenmaker dat één van de scheenbenen niet helemaal correct was afgebeeld. Apelles was het toen zat en zei tegen de schoenmaker: “Sutor, ne ultra crepidam” (“Schoenmaker, niet verder dan de schoen”) Later werd deze zegswijze bij ons bekend als “Schoenmaker, hou je bij je leest!” (of: “blijf bij je leest”)
(eigen foto’s)
Januari 2020 Antwoord:
Het voorwerp van januari is herkend door Henk Duursma. Hij liet ons via de mail het volgende weten:
”De door Wim Koudenburg ter beschikking gestelde dingen werden gebruikt bij het slachten van een varken. Na de dood van het varken werd het overgoten met heet water en daarna werden deze “Krabbers” gebruikt om het haar van de varken af te halen, daarna werd het varken geschoren met een mes om het eventuele achtergebleven haar te verwijderen”. Dank je Henk voor je reactie en je had het helemaal goed gezien.
Van Wim Koudenburg kregen we het volgende raadsel toegestuurd. Een trechtervormig ijzeren voorwerp met een handvat er aan. Het ca 15 cm in doorsnede. We zijn erg benieuwd of u weet wat het is. Laat het ons weten zodat we volgende keer ook nu weer een antwoord hebben.
Mocht u zelf een voorwerp hebben waar de afkomst niet van weet, mail een foto met uw vraag en wie weet kunnen we hier een oplossing vinden.